Smacznego – kiedy i w jakich okolicznościach mówić?

Kuchnia w biurze. Pora obiadowa. Drzwi co chwilę otwierają się i kolejne osoby rzucają mimochodem „smacznego” w stronę tych, które właśnie zaczęły konsumpcję. Oczekują na odpowiedź. Pewnie w stylu „dziękuję / dzięki”. Lub też, zgodnie z regułą wzajemności: „dziękuję, wzajemnie” – zwłaszcza, gdy wchodzący dzierży w dłoniach lunchbox’a, co znaczy tyle, że za moment także rozpocznie konsumpcję. I kto ma rację? Rzucający hasło „smacznego”? Odpowiadający „dziękuję”? A może ten, który siedzi cicho w kącie i spokojnie przeżuwa kolejne kęsy swojego obiadu? Jak to jest z tym „smacznego!”?

Na studiach miałam zajęcia z protokołu dyplomatycznego i savoir-vivre. Były to jedne z moich ulubionych wykładów. Do bólu praktyczne i pomocne w życiu codziennym. Wiedzę wyniosłam ze szkolnych murów i od razu zaczęłam wprowadzanie jej do codziennego życia.

Wiecie, że spotkanego po raz drugi w tym samym miejscu człowieka powinno się przywitać „dzień dobry!”. Tak, bo to znaczy, że spotykacie się regularnie, a dobre wychowanie nakazuje przywitanie się. Idąc do pracy mijam niemal każdego dnia dwie panie. Jedna zawsze niesie kawę w kubku, a druga nosi się bardzo kolorowo. Zawsze mówimy sobie „dzień dobry”, choć nigdy ze sobą w zasadzie nie rozmawiałyśmy. Tak na dobry początek dnia 🙂 Tak samo powinno się witać dozorcę, listonosza czy panią w kiosku.

Ale wracając do tematu wpisu, jedną z ważnych porad, jaką przekazał nam wykładowca było to, aby nie mówić „smacznego”… Jesteście zaskoczeni? Zaraz wyjaśnię Wam jak to dokładnie jest z mówieniem „smacznego”. Kiedy można, a kiedy po prostu nie wypada.

Zgodnie z zasadami etykiety mówienie „smacznego” jest mało eleganckie. Po prostu tak jest i to pomimo tego, że to słowo raczej w pierwszym odruchu nie przywodzi na myśl szczególnie nieprzyjemnych skojarzeń.

Smacznego – kiedy wolno mówić?

Jeśli bardzo lubicie to słowo, to mam dla Was dobrą wiadomość. W dwóch sytuacjach możecie go używać. Wtedy, gdy:

• sami przygotowaliście posiłek – jesteście jego autorem,
• pracujecie jako kelner/kelnerka – podajecie jedzenie gościom.

Smacznego – kiedy nie wolno powiedzieć?

Nigdy, ale to nigdy nie mówi się „smacznego” osobie, która jest w trakcie jedzenia. Takie zachowanie może być odebrane jako złe wychowanie. Poza tym trzeba przyjąć, że skoro konsumujący zajada, to znaczy, że jego jedzenie jest smaczne. Ponadto konsumującemu byłoby trudno podziękować i aby to zrobić musiałby złamać etykietę i mówić z pełnymi ustami. W tym wypadku brak odpowiedzi nie będzie uważane za przejaw złego wychowania, a na źle wychowaną wyjdzie osoba, która życzyła drugiej „smacznego”.

Smacznego – kto komu życzy?

W praktyce często ludzie życzą sobie „smacznego” siedząc przy wspólnym stole, co raczej nie jest uznawane za niegrzeczne czy obraźliwe. Ale do czasu. Jeden niefortunny ruch i słowo „smacznego” może być uznana za mało taktowne, zwłaszcza jeśli bierzemy udział w ważnej uroczystości czy wytwornej kolacji. Tego zwrotu nie powinni używać:

• Gospodarz względem swoich gości, jeżeli nie przygotował sam posiłku.
• Mężczyzna w stosunku do kobiety, która przyrządziła posiłek.
• Goście biorący udział w spotkaniu, ponieważ wówczas stawialiby się w roli gospodarzy lub, co gorsza, niejako poddawali pod ocenę serwowane dania.
• Goście w restauracji, ponieważ w ich ustach to słowo mogłoby zostać uznane za powątpiewanie co do tego czy serwowane jedzenie jest faktycznie smaczne.

Oczywiście teoria teorią, a czasami i tak mówimy „smacznego” z przyzwyczajenia i nasza rodzina czy znajomi nie będą mieli nam za złe, jeśli hasło to rzuci nieodpowiednia osoba. Warto jednak pamiętać o tych kilku zasadach, którymi rządzi się to słowo.

Do przeczytania!

E.

P.S. Polecam Wam książkę: Cezary Ikanowicz, Jan Piekarski – „Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje”, Wyd. SGH